Who cast that first fateful tomato that started the La Tomatina revolution? The reality is no one knows. Maybe it was an anti-Franco rebellion, or a carnival that got out of hand. According to the most popular version of the story, during the 1945 festival of Los Gigantes (a giant paper mâché puppet parade), locals were looking to stage a brawl to get some attention. They happened upon a vegetable cart nearby and started hurling ripe tomatoes. Innocent onlookers got involved until the scene escalated into a massive melee of flying fruit. The instigators had to repay the tomato vendors, but that didn't stop the recurrence of more tomato fights—and the birth of a new tradition.
Fearful of an unruly escalation, authorities enacted, relaxed, and then reinstated a series of bans in the 1950s. In 1951, locals who defied the law were imprisoned until public outcry called for their release. The most famous effrontery to the tomato bans happened in 1957 when proponents held a mock tomato funeral complete with a coffin and procession. After 1957, the local government decided to roll with the punches, set a few rules in place, and embraced the wacky tradition.
Though the tomatoes take center stage, a week of festivities lead up to the final showdown. It's a celebration of Buñol's patron saints, the Virgin Mary and St. Louis Bertrand, with street parades, music, and fireworks in joyous Spanish fashion. To build up your strength for the impending brawl, an epic paella is served on the eve of the battle, showcasing an iconic Valencian dish of rice, seafood, saffron, and olive oil.
Today, this unfettered festival has some measure of order. Organizers have gone so far as to cultivate a special variety of unpalatable tomatoes just for the annual event. Festivities kick off around 10 a.m. when participants race to grab a ham fixed atop a greasy pole. Onlookers hose the scramblers with water while singing and dancing in the streets. When the church bell strikes noon, trucks packed with tomatoes roll into town, while chants of "To-ma-te, to-ma-te!" reach a crescendo.
Then, with the firing of a water cannon, the main event begins. That's the green light for crushing and launching tomatoes in all-out attacks against fellow participants. Long distance tomato lobbers, point-blank assassins, and medium range hook shots. Whatever your technique, by the time it's over, you will look (and feel) quite different. Nearly an hour later, tomato-soaked bombers are left to play in a sea of squishy street salsa with little left resembling a tomato to be found. A second cannon shot signals the end of the battle. | Ποιος πέταξε άραγε την πρώτη μοιραία ντομάτα που ξεκίνησε την επανάσταση γνωστή ως «La Tomatina»; Κανείς δεν ξέρει. Ίσως το φαινόμενο να άρχισε ως διαμαρτυρία κατά του Φράνκο ή να ήταν κάποιο καρναβάλι που ξέφυγε εκτός ελέγχου. Σύμφωνα με την κοινώς αποδεκτή εκδοχή της ιστορίας, όλα ξεκίνησαν το 1945 στο φεστιβάλ «Los Gigantes» (μια παρέλαση με τεράστιες μαριονέτες από παπιέ μασέ), όταν κάποιοι ντόπιοι κάτοικοι θέλησαν να στήσουν καυγά για να τραβήξουν την προσοχή. Αφού βρήκαν ένα κάρο με λαχανικά, άρχισαν να πετούν τριγύρω τους γινωμένες ντομάτες. Στο σκηνικό ενεπλάκησαν αθώοι, μέχρι που η κατάσταση κλιμακώθηκε σε μια τρομερή μάχη με ιπτάμενα φρούτα. Αν και οι ηθικοί αυτουργοί υποχρεώθηκαν να αποζημιώσουν τους μανάβηδες, αυτό δεν εμπόδισε τη διεξαγωγή περισσότερων ντοματοπολέμων, ούτε τη γέννηση μιας νέας παράδοσης. Φοβούμενες μια άναρχη κλιμάκωση του φαινομένου, οι αρχές πρώτα εφάρμοσαν, ύστερα χαλάρωσαν και τέλος επανέφεραν μια σειρά απαγορεύσεων κατά τη δεκαετία του 1950. Το 1951 οι ντόπιοι κάτοικοι που αψήφησαν τον νόμο φυλακίστηκαν και έπειτα απελευθερώθηκαν λόγω της δημόσιας κατακραυγής. Η πιο περιβόητη ένδειξη περιφρόνησης προς τις απαγορεύσεις της ντομάτας έλαβε χώρα το 1957, όταν υποστηρικτές του φαινομένου πραγματοποίησαν μια κηδεία-παρωδία για την ντομάτα, απ’ όπου δεν έλειπε το φέρετρο και η νεκρώσιμη ακολουθία. Μετά το 1957, η τοπική κυβέρνηση το πήρε απόφαση και, αφού πρώτα όρισε μερικούς κανόνες, αποδέχτηκε αυτήν τη θεότρελη παράδοση. Αν και πρωταγωνιστές της «La Tomatina» είναι φυσικά οι ντομάτες, πριν την τελική αναμέτρηση προηγείται μια εβδομάδα εκδηλώσεων. Πρόκειται για έναν εορτασμό της Παναγίας και του Αγίου Λουί Μπερτράν που θεωρούνται προστάτες της Μπουνιόλ, με παρελάσεις τους δρόμους, μουσική και πυροτεχνήματα, έτσι όπως συνηθίζουν να γιορτάζουν οι Ισπανοί. Για να πάρουν δυνάμεις οι συμμετέχοντες, την παραμονή της μάχης σερβίρεται μια επικών διαστάσεων παέγια, το πλέον χαρακτηριστικό έδεσμα της Βαλένθια που φτιάχνεται με ρύζι, θαλασσινά, ζαφορά και ελαιόλαδο. Στη σημερινή εποχή, το αχαλίνωτο αυτό φεστιβάλ έχει αποδεχτεί την παρουσία μιας κάποιας τάξης. Οι διοργανωτές καλλιεργούν πλέον μια ειδική ποικιλία όχι και τόσο εύγευστης ντομάτας, αποκλειστικά για το ετήσιο φεστιβάλ. Οι εορτασμοί ξεκινούν κατά τις δέκα το πρωί, όταν οι συμμετέχοντες τρέχουν να αρπάξουν το χοιρομέρι που έχει τοποθετηθεί στην κορυφή ενός λιγδιασμένου κονταριού. Οι θεατές καταβρέχουν τους αγωνιστές με νερό χρησιμοποιώντας ποτιστικά λάστιχα καθώς τραγουδούν και χορεύουν στους δρόμους. Όταν η καμπάνα της εκκλησίας σημαίνει δώδεκα, φορτηγά γεμάτα ντομάτες καταφτάνουν στην πόλη, ενώ την ίδια ώρα οι φωνές «Το-μα-τε, το-μα-τε!» κορυφώνονται σε ένα ρυθμικό κρεσέντο. Και τότε έρχεται το έναυσμα της κεντρικής εκδήλωσης, η πυροδότηση ενός κανονιού νερού. Αυτή αποτελεί και το πράσινο φως για να επιδοθούν οι συμμετέχοντες σε ολικές επιθέσεις εκτόξευσης και σύνθλιψης ντοματών. Καταπέλτες ντομάτας μεγάλου βεληνεκούς, σιωπηλές δολοφονίες εξ επαφής και κρεμαστές βολές από μεσαίες αποστάσεις. Όποια τεχνική και αν ακολουθήσει κανείς, όταν πια τελειώνει η μάχη φαίνεται (και αισθάνεται) πολύ διαφορετικά. Μετά από μία περίπου ώρα, οι ντοματολουσμένοι βομβιστές παίζουν σε μία θάλασσα σάλτσας στους δρόμους, όπου μετά βίας απομένει κάτι που να μοιάζει με ντομάτα. Μια δεύτερη βολή του κανονιού σημαίνει και το τέλος της μάχης. |